Page 27 - Most Final -Ombudsman Yayını -29 Jan 2021

Slovak Cumhuriyeti’nde vatandaşlar, Hak Savunucusuna ana dillerinde
şikâyette bulunma hakkına sahiptir ve tercüme masrafları devlet
tarafından karşılanmaktadır. Rusya Federasyonu’nda, İnsan Hakları
Yüksek Komiserliği, video konferans yoluyla yapılanlar da dâhil olmak
üzere vatandaşların şahsen başvurularını düzenli olarak kabul etmekte
ve böylece, her bir vatandaşın, her nerede olursa olsun, hakkını doğrudan
savunabilmesine imkân tanımaktadır.

Çeşitli Ombudsmanlık kurumlarının yasal yetki alanı, Ombudsmanlığın
toplumdaki en savunmasız kişileri koruma rolüne özellikle atıfta
bulunmaktadır. Örneğin Macaristan’da, Temel Haklar Komiserliği,
özellikle kendi inisiyatifi ile başlattığı soruşturmalarda, çocukların
haklarına, diğer uyruklara sahip kişilerin haklarına, gelecek nesillerin
menfaatleriyle ilgili haklara ve savunmasız grupların haklarına ayrıca
özen göstermekle görevlidir. Benzer şekilde, Portekiz’de, özellikle yaş,
ırk, etnik köken, cinsiyet ve engellilik açısından en savunmasız durumda
olan vatandaşların haklarını ve menfaatlerini savunmak ve geliştirmek
için, Ombudsmana kendi inisiyatifiyle soruşturma başlatma yetkisi
verilmiştir.

Ombudsmanlık tarafından savunmasız grupların korunmasına özel ilgi
gösterilmesinin uygulamadaki bir başka örneği, Litvanya Seimas
Ombudsmanlığı tarafından gerçekleştirilen çalışmalardır. 2017 Yıllık
Raporunda, mahpusların yetersiz koşullara sahip gözaltı tesislerinden
korunması, kurumsallaşma yoluyla engelli çocukların sosyal
dışlanmadan korunması ve zihinsel hastalığı bulunan kişilerin keyfi olarak
gözaltına alınmaktan ve cebri muamelelerden korunması da dâhil olmak
üzere, Litvanya’daki savunmasız bireylerin korunmasıyla ilgili temel insan
hakları sorunlarını vurgulamıştır.

Ombudsmanlık kurumu için yasal dayanak

İlke 2

Tavsiyenin bu ilkesi, Ombudsmanlığa yasal bir temel sağlanması için çok
yaygın olarak kullanılan bir yaklaşımı yansıtmaktadır. Bu yaklaşım, ilgili
hükümlerin ulusal anayasaya, daha ayrıntılı bir çerçevenin ise müteakip
mevzuata dâhil edilmesidir. Bu yaklaşımın bir örneği; rolü Arnavutluk
Anayasası’nın 60-63. Maddelerinde belirtilen Arnavut Kamu Avukatıdır.
Bu anayasal hükümler, Kamu Avukatının rolünü, atanma ve görevden
alınma sürecini ve ayrıca Kamu Avukatı Ofisinin ve yetkilerinin
bağımsızlığı ilkesini ortaya koymaktadır. Kamu Avukatı Kanunu, Ofisin
organizasyonu ve işleyişi hakkında daha ayrıntılı kuralları belirler.
Aşağıdakilere ek olarak diğer birçok ülkede, genel olarak benzer bir
yaklaşım kullanılmaktadır:

26