Page 29 - Most Final -Ombudsman Yayını -29 Jan 2021

Bağımsız işlem başlatılabilmesi için elverişli bir ortam sağlanması

İlke 4
Bir Ombudsmanın bağımsız bir şekilde atanması yeterli değildir.
Uygulamada bağımsız olarak işlem yapmasına imkân tanıyan bir ortamda
faaliyet göstermesi gereklidir. Yasal hükümler genellikle Ombudsmanın
bağımsızlığını açıkça ortaya koyar ve özellikle başka kişiler tarafından
Ombudsmanı etki altında bırakmaya yönelik girişimlerde bulunulmasını
yasaklar. Örneğin İzlanda’da, Althing Ombudsmanlık mevzuatında,
Ombudsmanın devlet kurumlarından talimat almayacağı belirtilmektedir.
Benzer şekilde, Hırvatistan Ombudsmanlık mevzuatında, Ombudsmanın
görevinin herhangi bir şekilde etki altına alınması yasaklanmıştır ve
Ombudsmanın görevini bağımsızlık ve özerklikle yürüteceğine dair
hüküm bulunmaktadır.

İrlanda Ombudsmanlık mevzuatında, bir kişinin Ombudsmanın görevini
yerine getirmesini engellemeye veya zorlaştırmaya teşebbüs etmesinin,
bu kişi tarafından mahkemeye saygısızlık yapılmasıyla eşdeğer olduğu
hükmü bulunmaktadır. Ombudsmanlık kurumlarına, görevlerini yerine
getirirken yapılan işlemlerle ilgili olarak dokunulmazlık verilmesi de
yaygındır. Örneğin Yunanistan’da, Ombudsmanlık mevzuatında,
Ombudsmanın görevlerini yerine getirirken ifade ettiği görüşleri veya
yaptığı işlemler nedeniyle yargılanamayacağı veya herhangi bir
soruşturmaya tabi tutulamayacağı belirtilmektedir.

Ombudsmanlığın kurumsal yeterliliği ve idari makamlarla iş birliği

İlke 5
Ombdusmanlık yasal yetki alanının ortak bir özelliği, devlet organlarına,
Ombudsman ile iş birliği yapma görevi vermek ve Ombudsmana, iş birliği
yapmaya zorlama yetkisi vermektir. Örneğin Finlandiya’da,
Ombudsmanlık mevzuatı, Ombudsmana, belgelerin ve dosyaların
nüshalarının verilmesi de dâhil olmak üzere, gerekli gördüğü durumlarda
yetkili makamlardan yardım alma hakkı vermektedir. Yunanistan’da,
Ombudsmanlık mevzuatı uyarınca, bir soruşturma sırasında herhangi bir
kamu görevlisinin Ombudsman ile iş birliği yapmayı reddetmesi bir disiplin
suçudur.
Bazı durumlarda, Ombudsmanlık kurumları; Ombudsmanlık kurumlarının
rolleri ve yetkileri hakkında farkındalık yaratmak ve tavsiyelerinin
uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla, devlet makamlarıyla aktif bir
diyalog içerisine girerler.

28